Het beste advies: ga iets anders doen!

Doorbreek de vicieuze cirkel

Een angstproblematiek is een programma dat een vicieus patroon afdraait van bewuste en onbewuste handelingen en gedachten. Deze gedachten en handelingen zijn zowel de motor als de brandstof voor je conditie. Alles in ons biomechanisme werkt in voortdurend bewegende cycli. Wanneer alle focus is gericht op je angst, staan andere processen stil en versterk je je probleem alleen maar.

Alles wat je aandacht geeft, groeit. Om letterlijk (over) te schakelen naar andere emotionele patronen moet je andere stimuli opzoeken. Zet je je leven stil, in dienst van je angst, dan zal deze beslist alleen erger worden. Het is een wetmatigheid: alles wat je aandacht geeft, groeit.

De neiging om alles te controleren

Je angst bestaat uit impulsen die symptomen veroorzaken: buitengewone reacties op normale stimuli, veroorzaakt door ons onderbewuste. Alles wat ons autonome zenuwstelsel doet, doet het uit goede bedoelingen: het wil ons iets zeggen. In ieder geval dat we iets anders mogen doen dan we deden. Iedereen snapt dat ons autonome zenuwstelsel een signaal afgeeft, wanneer we een hand op een gloeiend hete kachel leggen en in een reflex terugtrekken. Maar als het om reacties als hartkloppingen en hyperventilatie gaat, doen we iets heel vreemds. In plaats van de waarschuwing ter harte te nemen, proberen we de processen te controleren.

Fysieke vs. mentale inspanning

Wanneer we een rondje hardlopen snappen we dat we transpireren, rood aanlopen, onze hartslag omhoog gaat en we zwaarder ademen. Niemand wil deze effecten onder controle krijgen. Wanneer we ons in ons hoofd voortdurend druk maken, verbruiken we een buitengewone hoeveelheid energie. Bedenk bijvoorbeeld dat onze hersenen twintig procent van alle energie en zuurstof in ons lichaam verbruiken… in rust! Het is dus geen wonder dat ons zenuwstelsel reageert, wanneer we onszelf mentaal uitputten door steeds de angstwekkende stimuli aandacht te geven en ons hele doen en later erop af te stemmen. In plaats van over te gaan op andere - mentaal ontlastende - activiteiten gaan we ons er juist heel erg mee bemoeien en er op ingrijpen.

Rust, tijd en ruimte

Uiteindelijk ontstaan er conflicten, verstoorde processen en raken we zó ver van huis dat we in een staat belanden waar klachten als dwang, paniek, depressiviteit en een burn-out kunnen ontstaan. Gelukkig is ons zenuwstelsel een ongelooflijk intelligent mechanisme dat daar wel weer van kan herstellen. Daarvoor is het wél noodzakelijk dat we het daartoe de kans geven, en dat het kan overschakelen naar andere stimuli, oftewel naar andere indrukken en activiteiten. Alleen dan zitten we onszelf niet in de weg in het proces. Het angstpatroon kunnen we vrij gemakkelijk doorbreken door structureel onze aandacht op heel andere dingen te richten en daarbij ons gedrag te veranderen. Wellicht weten we niet 1, 2, 3 wat het juiste is om te doen, maar vaak doen we automatisch het juiste wanneer stoppen een aantal andere dingen te doen. Bijvoorbeeld:

• Stop met het onderzoeken van je conditie in boeken, op Internet, en verder.
• Stop met praten over je angst en het zoeken naar begrip of en luisterend oor.
• Stop met waarom-vragen, zoals: “Waarom heb ik dat nou?”, “Waar komt dat nu vandaan?” Erger nog is het wanneer je denkt te weten waar je angst vandaan komt. Het geeft je alleen een reden, een legitimatie voor je angst nu, en een legitimatie er eindeloos mee bezig te blijven.
• Stop met het ingrijpen op autonome processen en deze te bevechten. Ademhaling, hartslag, blozen, transpireren en feitelijk álle angstreacties zijn autonome reacties en die kunnen we nooit controleren.
• Stop met het slikken van medicatie (doe dit wel in overleg en bouw heel langzaam af). Door effecten van een overactief zenuwstelsel te onderdrukken, leer je je zenuwstelsel niet over te schakelen naar een modus voor niet-angstig gedrag. Je leert gewoontes niet af met een pilletje. Om dezelfde reden helpen bijvoorbeeld nicotinepleisters bij rookverslaafden niet het roken (de gewoonte) af te leren.
• Stop met het volgen van iedere therapie of behandeling die je juist bezig laat zijn met je angst (wat bijna iedere therapie doet). Alles wat je aanzet bezig te zijn met je angst, zorgt er voor dat je er alleen maar 'beter' in wordt. Soms wordt de angst 'beheersbaar' en wordt je subtieler in je angstgedrag. Zo wordt het alleen maar lastiger om er echt vanaf te komen.
• Stop met je leven aan te passen aan je angst. Bedenk dat je klachten buitengewone reacties zijn op normale stimuli. Bedenk dat ze je nog nooit echt schade hebben aangericht, maar alleen onplezierig aanvoelen. Je hoeft er juist niets mee.
• Stop met het steunen op anderen. Oeverloos begrip en mensen die zich aanpassen aan je angst werkt averechts. Hoe prettig (h)erkenning ook kan zijn.

Verstrooi je aandacht en zoek actieve afleiding

Nogmaals, je kunt een angstpatroon alleen doorbreken door je zenuwstelsel andere programma’s op te laten starten en er helemaal in op te gaan. Daarom zijn actieve afleiding en volledige verandering altijd mijn dringendste advies. Zoek die dan wel in dingen die veel zintuiglijke activiteit en aandacht vragen en nauwelijks ruimte overlaten om na te denken. Er zijn leermethoden, zoals Mindtuning: www.MindTuning.nl , die veranderingen versnellen en een beroep doen op het snelle leervermogen van je onbewuste zenuwstelsel. Zo snel, dat veranderingen soms al binnen een aantal minuten merkbaar zijn. Maar door bovenstaande tips in acht te nemen, kun je zelf ook al een belangrijke stap zetten in de richting van herstel.