Waar komen al die vreemde angsten toch vandaan? (En hoe kom je er vanaf?)

Door Frijters Mind Tuning op vr, 21/03/2008 - 12:55

De creatieve geest
De menselijke geest is bijzonder creatief in het bedenken van oplossingen, maar ook in het bedenken van problemen. Beiden passen in hetzelfde proces van ontwikkeling en vooruitgang: zonder probleem geen oplossing. Dagelijks worden we omringd door de meest vernuftige uitvindingen en creatieve uitingen. Het Internet is een goed voorbeeld van wat er uit het menselijk brein kan ontstaan. Mensen zijn meesters in het bedenken van scenario’s die een echt leven kunnen gaan leiden. Een vaardigheid die ons soms van pas komt.

Maar onze geest kan ook dingen bedenken die ons tegenwerken. Een reeks treffende voorbeelden vind je op deze site; kijk maar naar de lijst van alle verschillende angsten. De meeste mensen kunnen zich bij veel vormen van irreële angst niets voorstellen. Maar in bijna iedereen huist wel de aanleg tot onlogische, vergezochte, vooringenomen en bevooroordeelde gedachten. En wanneer we die combineren met angstprikkels wordt het aannemelijk dat ieder mens ook de potentie heeft om onlogische, vergezochte, vooringenomen en bevooroordeelde angsten te vormen.

De directe oorzaak van een irreële angst
In het geval van een angstprobleem is het een belangrijke eerste stap om te beseffen waar deze angst vandaan komt. Dat betekent niet dat we per se in het verleden hoeven te spitten om het antwoord te vinden op waaróm iemand nu specifiek bang is voor spinnen, een vliegfobie heeft of waarom iemand 30 keer in een uur zijn/haar handen moet wassen. Iedere vorm van irreële angst, paniek en/of dwang is het gevolg van een overactiviteit van het zenuwstelsel. Het angstspectrum is breed en gaat van een lichte verlegenheid tot paniekaanvallen, van een zekere mate van faalangst tot een dwangstoornis die je leven beheerst. Maar ze hebben met elkaar gemeen dat ze allemaal producten zijn van ons onbewuste zenuwstelsel, dat zichzelf een verhoogde activiteit van angst heeft aangeleerd.

Stress en leefstijl
Wanneer je lange tijd hebt blootgestaan aan stress of verwarring, of een heftige gebeurtenis hebt meegemaakt - soms in combinatie met bepaalde leefpatronen (roken, alcohol, suikerrijk eten en koffie) of overgenomen angstig gedrag uit de omgeving - raakt het zenuwstelsel overactief. Deze overactiviteit verstoort je lichaamsfuncties en dit verstoort dan weer het denken. Er ontstaat een programmafoutje en hieromheen een gedragspatroon: het onderbewuste is zelf een creatief proces gestart om de angstgevoelens te legitimeren. Dit op basis van herinneringen en associaties. Zo ontstaan de meest creatieve angsten. Maar: ze zijn een onterecht signaal van je lichaam; er is in gevallen van irreële angsten namelijk redelijkerwijs geen sprake van écht gevaar. Het zijn loze gevoelens en gedachten die er alleen maar zijn omdat je zenuwstelsel een ‘verklaring’ heeft gezocht voor de actieve conditie waarin het verkeert (je angstmechanisme is op de ‘aan’-knop blijven steken en denkt nu dat dit normaal is). Vervolgens ontstaat de neiging om iets met die angst te gaan doen, volkomen logisch. Je luistert (gehoorzaamt) naar de signalen, gaat naar therapie, spreekt over je angst, leest van alles over je angst, verbijt je over je angst, gaat zoeken naar verklaringen, vechten tegen je angst, en ga zo maar door.

Ziekte of gewoon… een gewoonte?
Dit zijn allemaal gedragspatronen die het zenuwstelsel conditioneren en actief houden, om dat te doen wat het nu heeft aangeleerd te doen. En dat is de valkuil waarin iedereen met een angstconditie steeds weer trapt. Deze informatie is heel belangrijk om te begrijpen. Wanneer je last hebt van overmatige angst, ben je niet echt bang in de zin dat je daadwerkelijk in gevaar bent. Maar je beleeft wél de sensaties en gedachten van angst. En deze zijn het product van een overactief deel van je zenuwstelsel; een activiteit die je zelf - onbedoeld - in stand houdt door er in mee te gaan, en er denkt wat mee te moeten doen. De meeste therapeuten en psychiaters vertellen dit niet aan hun patiënten. Sterker nog, ze zijn hier nauwelijks van op de hoogte. Ze behandelen angst als een psychologisch probleem of als een ziekte. Sommige psychiaters geloven nog steeds dat de oorzaak van een angstconditie een chemische disbalans is van neurotransmitters (stofjes) in de hersenen. Maar zoals de huidige moderne wetenschap bevestigt, wordt angst niet veroorzaakt door een chemische disbalans, maar is de chemische disbalans hooguit een gevolg van een overactiviteit van het zenuwstelsel. Er zijn ook therapeuten die denken dat het ligt aan een verstoring van energiebanen, dat angst een erfenis is uit een vorig leven, of mogelijk het gevolg van een contact met buitenaardse wezens. Een angstprobleem is geen van allen: het is een gedrag, een geconditioneerde gewoonte die de overactiviteit van een deel van je zenuwstelsel in stand houdt.

Criteria voor goede hulpverlening
De beste manier om van je angstklachten af te komen, is een goede coach of therapeut vinden die dit precies snapt. Daar zijn er jammer genoeg maar weinig van. De meeste therapieën, inclusief cognitieve gedragstherapie, gaan met de angst aan de slag en niet met de oorzaak. Dit heeft een contraproductief effect. Men kán wel ver komen in het beheersen van de angst, bijvoorbeeld door exposure, maar de angst gaat bijna nooit helemaal weg. Hij wordt in het meest gunstige geval ‘leefbaar’, en dat is eigenlijk het meest ongewilde effect, omdat je bij de kleinste tegenslag zo weer op je oude angstniveau zit. Medicatie is evenzeer af te raden, dit heeft alleen maar een onderdrukkend effect, is schadelijk voor de gezondheid en gaat vaak gepaard met vervelende bijwerkingen. Angst is een bewust en onderbewust aangeleerd gedragspatroon, net als nagelbijten, en leer je niet af met een pilletje. De meeste mensen krijgen hun ‘oude’ angstbeleving terug nadat ze met de medicatie stoppen.

Belangrijke stappen om angst te overkomen
De eerste stap is je angst te ontmaskeren: door de beelden en gedachten in je hoofd af te stemmen op de werkelijkheid. Vervolgens is het zaak je energie en gedachten weer te richten op dingen die je wél wilt. En dan te stoppen met je oude gedragspatroon en weer leuke activiteiten te gaan ondernemen. Zo kom je uit de cirkel en reageert jouw lichaam met nieuw, niet-angstig gedrag. Omdat het voor jouw lichaam en zenuwstelsel veel makkelijker is om niet-angstig te zijn, kan dit proces razendsnel plaatsvinden. Denk dan eerder aan dagen, dan aan weken. Het is belangrijk om een goede coach of therapeut te vinden, die precies begrijpt wat een angstconditie is en dus weet hoe je deze elimineert. Nogmaals, dit zijn er weinig en de meeste snappen er niets van (en doen dus maar wat). Ze zijn meer onderdeel van het probleem dan van de oplossing. Op deze site proberen we steeds meer goede adressen te verzamelen en te delen. Het beste adres in Nederland is Mindtuning: www.MindTuning.nl van de bekende angstcoach Pieter Frijters. Hij hielp vele bekende Nederlanders en nóg meer ‘normale’ mensen van hun angsten af. Het is in ieder geval belangrijk iets aan je probleem te doen, want last hebben van angstprobleem kost ontzettend veel levensplezier. Onnodig, want met een goede aanpak is het snel en eenvoudig op te lossen.

Reacties

Hoi Ellen, ik zocht info van…

Rene - wo, 22/12/2010 - 07:05

Hoi Ellen, ik zocht info van mensen die geholpen zijn door EMDR therapie.
René

Hallo, ik ben ruim 20 jaar…

Rene - do, 09/12/2010 - 07:37

Hallo, ik ben ruim 20 jaar alcoholist geweest. Zonder alcohol durfde ik niet de straat op en eigenlijk durfde ik zonder alcohol niet eens te leven. In April 2009 ben ik echte hulp gaan zoeken voor mijn problemen en inmiddels is het zo dat ik al ruim 20 maanden van de alcohol af ben. Ik had mijn angsten goed onder controle...oftewel ik dacht niet meer aan angsten. Mijn leven ziet er nu rooskleuriger uit dan ooit tevoren en nu komt het: ik besterf het vaak weer van de angst die ik destijds ook had! Het is om wanhopig van te worden af en toe, maar ik vecht door en ik weet dat ik ooit een dag ontspannen kan leven. De mensen om mij heen zeggen praat met God...dat doe ik ook, maar onder bijvoorbeeld het autorijden krijg ik weer angst...net alsof ik moet ontsnappen uit een situatie...ik wil onder het rijden mn gordel af doen en uit de auto springen; dit gebeurt vooral bij wachten voor een verkeerslicht of rijden op een weg waar je geen kant op kan...het is zoooo erg. En ik mocht zo ontzettend graag autorijden altijd en die verdomde angst die houdt alles tegen waarin ik plezier beleef! Wat is het toch? Nu heb ik gehoord van EMDR therapie en ik ga dat doen binnenkort. Heeft iemand van jullie hier ervaring mee?
Please laat het mij weten!
Het beste met iedereen!
René

Hallo, Wat fijn om te lezen…

Anoniem - za, 27/11/2010 - 23:26

Hallo,

Wat fijn om te lezen dat je niet alleen bent met al die vervelende gedachtes. Ik heb soms het idee dat ik gek word. Heb cognitieve therapie gehad voor mijn paniekaanvallen een aantal jaren geleden. Dit heeft goed geholpen! Sinds een aantal weken heb ik verschillende angstige gedachtes, de ene dag ben ik bang dat ik borstkanker heb, de andere dag dat ik longkanker heb, dan denk ik dat ik een hartaanval krijg (loop ook met bepaalde druk op mijn borstkas), en loop de laatste dagen in mijn hoofd met het feit da ik ooit dood ga. Ik word helemaal misselijk hiervan, vraag me af waarom ik alles doe wat ik doe en ben enorm bang om dood te gaan. Ik hoef maar iets op te pikken wat met dood te maken heeft en kom weer in die "tunnelvisie". Ik heb een vrij nuchtere partner die zich in deze gedachtes niet kan inleven. Ik wil graag mijzelf hier weer door heen slepen, maar wat moet ik doen als ik die gedachtes over de dood krijg?? Uiteindelijk gaan we toch ook dood, dit is niet iets wat ik kan afschilderen als ireeel toch? Groetjes

tja.. dat we allemaal…

Anoniem - zo, 28/11/2010 - 00:48

tja.. dat we allemaal doodgaan is reeel, maar de hele dag en hele periodes constant erover moeten.. denken is niet reeel.
dat hypochondrische.. dat ken ik. op dit moment zit ik daar ook helemaal in.
door veel spanningen die deze keer op mijn darmen werken, denk ik ook van alles als je begrijpt wat ik bedoel.
het idee dat je wat ergs of engs hebt en dan denken dat je dat helemaal niet aankunt is vreselijk.
wat mij helpt is dan jezelf vragen te stellen of de gedachten die je hebt echt kloppen. je zal zien dat je alles kunt nuanceren en relativeren.
ook weet ik, en jij wellicht ook, dat de angstperiodes ook weer afzwakken en verdwijnen.
rustig aan en ga leren mediteren, dat werkt goed. lekker ontspannen. nl. waar ontspanning zit, zit géén spanning..

Hallo, Ik heb even mee…

Anon - wo, 03/11/2010 - 06:16

Hallo,

Ik heb even mee gelezen op dit forum en herken veel dingen. Van eerder dat wel, want de laatste maanden heb ik echt veel minder last van gekke gedachten en angsten. Het maakt niet uit wat het is, iedereen denkt weer iets anders, maar alles komt op hetzelfde neer: de gedachten maken je gek en je wilt er vanaf!
Wat mij erg geholpen heeft, is het accepteren en het loslaten van de gedachten. Maar, dat klinkt makkelijker dan het is! Het gaat er om dat je gewoon iets anders gaat doen, niet teveel voeden en niet te veel nadenken.
Het boek Piekerprinsessen van Susan Hoeksema Nolen heeft mij erg geholpen. Zij beschrijft dat je elke keer als je een bepaalde gedachte hebt, een netwerk activeert in je hersenen. En hoe vaker je hetzelfde denkt, hoe sneller dat netwerk weer geactiveerd wordt. Stoppen met denken dus! En daar geeft ze ook goede tips voor!
Succes iedereen, ik weet zeker dat het je gaat lukken!!!!!

Hallo, Ik heb even mee…

Anoniem - wo, 03/11/2010 - 06:14

Hallo,

Hallo Ik ben een meid van 21…

Anoniem - wo, 20/10/2010 - 20:22

Hallo

Ik ben een meid van 21 en heb al heel lang last van de angst om alleen oud te worden
voor al als ik een relatie heb uit de angst zich
ik ben meerdere keren in de maling genomen in een relatie en mijn vertrouwen is dan ook heel klein op dit moment
in een vriendschappelijke relatie is er niks aan de hand maar zodra het meer word dan dat
ga ik malen en krijg ik de meest rare gedachten zoals hij zal ook vast wel bij me weg gaan
en hij zal mij ook wel weer bedriegen en voor liegen
ik wil steeds maar weer de bevestiging dat dit niet gebeuren zal en de persoon waar ik dan een relatie mee heb val ik dus steeds weer lastig met het zelfde probleem
ik vertel me zelf elke keer weer om anders te gaan denken maar het lukt me niet
uiteindelijk kan ik zelf de relatie niet meer aan omdat ik zo in de knoop zit met mezelf
misschien wil ik wel te graag gelukkig worden met iemand
ik heb een plaatje in mijn hoofd misschien moet ik dat maar een los laten ??

ik zou gewoon een keer een relatie willen zonder die angsten
ik weet dat het probleem helemaal bij mij ligt en wil er dus ook echt wat aan doen
soms denk ik dat een relatie niet voor mij bestemd is maar dat is het wel
dat kan het voor iedereen zijn dus ook voor mij
maar hoe ?? heeft iemand tips of wat dan ook ik weet het gewoon niet meer

ik weet niet of dit een onderwerp is om hier te plaatsen
maar ik dacht ik doe het gewoon je weet maar nooit

heel er bedankt alvast

Bij nader inzien liever geen…

Arianna - vr, 01/10/2010 - 15:37

Bij nader inzien liever geen reactie, ik word hier alleen maar banger van, ben net weer wat rustiger ah worden.

Beheerder, wilt u mijn eerdere reactie verwijderen aub, dank

Ik kan je vertellen dat die…

Anoniem - vr, 01/10/2010 - 16:50

Ik kan je vertellen dat die angsten overgaan zodra je je eraan overgeeft.
Je houdt ze namelijk zelf in stand.
Misschien is er iets in je leven waar je liever niet naar wilt kijken.
Zoek iemand die je een spiegel voorhoudt. Verder zijn er talloze trucjes.. om de dag door te komen.
Als je je focus ergens anders leert leggen verdwijnen de angsten en ga je ook nog meer inzien hoe het systeem (dat je zelf in stand houdt) werkt.
Ik kan je er nog 1000 dingen over vertellen, maar één ding is zeker.. Het gaat over!

Hoi, fijn om eindelijk eens…

Arianna - do, 30/09/2010 - 16:19

Hoi, fijn om eindelijk eens genuanceerde belevingen van anderen te lezen.

Ik begin al een tijdje te denken dat mindfulness of dit mindtuning de enige manier is om met mn angsten (dood/alleen zijn (voelen!)/ altijd ongelukkig blijven/achter geraniums eindigen (ben in de 30 kun je nagaan) om te leren gaan. Ik ben al jaren bezig met afleiding zoeken (feestjes/sporten/leuke dingen doen/living life to the max) maar kan gewoonweg niet meer. Mijn hersentjes ratelen maar door, zelf tijdens dansen of wat ik ook doe. Ik wil thuis in mn uppie kunnen zijn, zonder bang te zijn voor dat ik altijd eenzaam blijf (.....vooral als mn ouders er straks niet meer zijn en ik geen beschermende en liefhebbende familie meer heb die me desnoods hun armen om me heen slaan als ik het echt niet meer weet......) en ongelukkig en dus in angst (angst voor angst) en vervolgens weer angst voor dat ik ooit dood ga en het dan allemaal voor niets is geweest (al deze pijn en dit gepieker) en mn leven zinloos is geweest. En ik ook nog mn ouders ongelukkig maak.

Wat ik ook doe of tegen mezelf zeg, blijft niet voldoende hangen. Hooguit voor 2 uurtjes en dan begint het weer opnieuw.

Dus dit mindfulness wordt nog heel erg moeilijk want dan heb ik weer angst dat ik dat nooit onder de knie krijg (omdat mn angst sterker is dan mijn eigen reconditioneringskracht) en dus ook mindfulness me niet gaat helpen en dat ik mezelf voor de gek houd dat het me wel zal helpen.

Probleem dat hier allemaal bij komt is dat ik mn angst erg moeilijk kan verbergen. Ik zoek heel veel bevestiging en geruststelling bij dierbaren (die natuurlijk krankjorem van me worden) en ik moet heel veel huilen. Ik word ook moe van mezelf dat ik mij in allerlei kronkels helemaal klem ah zetten ben. Een ding kan ik echter niet meer horen: niet aan denken oid. Dat lukt niet. Ik zal er aan denken dat weet ik nu eenmaal.

Ik zoek dus naar... jawel..toch een geruststellende gedachte dat ik een manier vind om met deze (voor mij reele) angst om te gaan. Ik geloof namelijk niet dat hij echt weg gaat, maar ik wil er mee om kunnen gaan zodat ik er weer uit kan komen als hij zich weer voordoet en ik dan ook wéét dat ik er weer uit kom. Dus ik vraag me af hoe mensen die mindfulness hebben gedaan en toch nog angst hebben (af en toe desnoods), toch zichzelf dan iedere keer weer in het gareel krijgen? , en ook geloven in die methodiek ?,
vanuit de gedachte dat ik zelf erg kamp met de kronkel:
als ik mindfulness dingen doe, loop ik dan niet simpelweg weg voor de angst, doe ik niet net alsof (doe ik niet alsof de angst er niet is), waardoor ik dan er weer niet in kan geloven en dus weer angstig word dat ik nooit een hulpmiddel vind).

Hoop dat mijn geraaskal ergens duidelijk is ? En iemand een opbouwend commentaar heeft? Bvd